O zgadze i niestrawności

Dieta lekkostrawna - co jeść? Przepisy na dania lekkostrawne

Dieta lekkostrawna wskazana jest przede wszystkim w dolegliwościach ze strony żołądka i jelit - na przykład w chorobie refluksowej, objawiającej ze zgagą. Zalecana jest także pacjentom w czasie rekonwalescencji po zabiegu chirurgicznym. Sprawdź, jakie są zasady diety lekkostrawnej.

Zasady diety lekkostrawnej

Dieta lekkostrawna zasadniczo polega na wykluczeniu z codziennego jadłospisu pokarmów, które są dla organizmu trudne do strawienia. Teoretycznie większość pacjentów zdaje sobie sprawę z tego, jakie są zasady diety lekkostrawnej, ale praktyka lekarska i dietetyczna pokazuje, że bywają one błędnie rozumiane.
Co można jeść na diecie lekkostrawnej i na czym ona polega? Najprościej rzecz ujmując, potrawy lekkostrawne to takie, które nie zawierają błonnika (lub zawierają tylko niewielką jego ilość) oraz warzyw uchodzących za wzdymające, takich jak kapusta i nasiona roślin strączkowych. Ponadto produkty spożywcze nie powinny być smażone na tłuszczu.

Kiedy stosować dietę lekkostrawną?

Zgodnie z wytycznymi Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, lekkostrawne jedzenie jest wskazane w m.in. przy takich dolegliwościach, jak choroba refluksowa objawiająca się zgagą, odbijaniem, piekącym bólem zamostkowym, a także przy nadkwasocie żołądka.
W przypadku zgagi lub nadkwasoty żołądka, oprócz odpowiedniej diety można doraźnie zastosować środki zobojętniające kwas żołądkowy oraz chroniące śluzówkę.
Ponadto dieta lekkostrawna jest zalecana w żywieniu osób starszych oraz w okresie rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych.

Jak długo stosować dietę lekkostrawną?

Wielu pacjentów zastanawia się, jak długo stosować dietę lekkostrawną. Należy zaznaczyć, że czas stosowania diety lekkostrawnej jest kwestią indywidualną, zależną od stanu zdrowia. Pacjentom cierpiącym na choroby przewlekłe zaleca się, by na stałe zmienili swoje nawyki żywieniowe, tak by jadłospis był skomponowany tylko z dań lekkostrawnych. Warto pamiętać, że w przypadku ustępowania objawów chorobowych możliwa jest modyfikacja diety pod okiem lekarza lub dietetyka.

Natomiast czas trwania rekonwalescencji po operacji jest ściśle uzależniony od rodzaju zabiegu chirurgicznego, dlatego powinien być ustalony przez lekarza.

 

Produkty lekkostrawne

Co jest lekkostrawne, a co utrudnia organizmowi trawienie? Jeżeli chodzi o lekkostrawne produkty zbożowe, to wskazane jest przede wszystkim jasne pieczywo oraz ryż i drobne makarony. Niedozwolone jest natomiast pieczywo razowe i żytnie oraz grube kasze i makarony.

W diecie lekkostrawnej dozwolone są produkty mleczne, ale takie jak zsiadłe mleko, jogurt naturalny, kefir i biały ser. Nie powinno się jeść natomiast sera żółtego, topionego i długo dojrzewającego.

Jeżeli chodzi o mięso i ryby, to należy zrezygnować z baraniny, wołowiny, wieprzowiny (zwłaszcza schabu, boczku, golonki), węgorza, makreli, halibuta na rzecz cielęciny, polędwicy, kurczaka, dorsza i sandacza. Pacjenci na diecie lekkostrawnej powinni zwrócić uwagę na tłuszcze. Niewskazane są takie produkty jak śmietana, smalec, słonina, dozwolone są natomiast oleje roślinne.

 

Do warzyw lekkostrawnych zaliczają się:

• marchew,
• buraki,
• szpinak,
• zielony groszek,
• fasolka szparagowa,
• zielona sałata,
• pomidory.

Absolutnie niedozwolone są warzywa kapustne, papryka, cebula, ogórki konserwowe, a także nasiona roślin strączkowych.

Wśród lekkostrawnych owoców wymienia się jabłka, pomarańcze, cytryny, brzoskwinie i jagody. Ciężkie dla układu trawiennego są natomiast gruszki, śliwki i czereśnie.

Będąc na diecie lekkostrawnej powinno się zrezygnować z tortów, ciast z kremem, pączków, faworków etc. Dopuszczalne są natomiast kompoty, kisiele, galaretki, herbatniki, biszkopty i ciasto drożdżowe. Jeżeli chodzi o napoje, to należy wyeliminować kawę, kakao i alkohol. Można natomiast pić wodę niegazowaną, herbatę, kawę zbożową oraz soki owocowo-warzywne (z dozwolonych warzyw i owoców).

 

Przepisy na dania lekkostrawne

Wielu pacjentów, którym lekarze zalecili przejście na dietę lekkostrawną, poszukuje przepisów na konkretnie dania.

Przykładowo, lekkostrawnym obiadem będzie zupa jarzynowa, zupa krem z cukinii, kurczak pieczony w folii z plasterkami cukinii czy gotowany na parze łosoś z marchewką.
Na śniadanie można zjeść jajko na miękko z kromką jasnego pieczywa, płatki ryżowe na mleku lub omlet ze szpinakiem. Na kolację natomiast kromkę chleba pszennego z wędliną z indyka, sałatą i pomidorem bez skórki lub ugotowaną pierś z kurczaka z puree z zielonego groszku.

Warto jednak zaznaczyć, że jadłospis pacjenta na diecie lekkostrawnej powinien być skomponowany przez specjalistę. Dietetyk, uwzględniając schorzenia, na jakie pacjent cierpi, tak dobierze produkty spożywcze, by możliwie jak najbardziej zniwelować objawy chorobowe.

Co więcej, bardzo ważny jest sposób obróbki termicznej potraw. Należy bezwzględnie zrezygnować ze smażenia na rzecz gotowania w wodzie lub na parze, duszenia lub pieczenia. Ponadto powinno się jeść niewielkie posiłki 4-6 razy w ciągu dnia, aby nie przeciążać żołądka.

Powiązane artykuły:

Żywność funkcjonalna – co to jest? Przykłady >>
Co warto wiedzieć na temat niestrawności? >>
Substancje zobojętniające soki żołądkowe >>

 

Autor: Joanna Woźniak

Konsultacja merytoryczna: lekarz gastrolog Ewa Walecka-Kapica

Bibliografia:

1. http://www.proktolog.rzeszow.pl/download /dietaLekkostrawna.pdf [dostęp 18.09.2021 r.]

2. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/ dieta-lekkostrawna/ [dostęp 18.09.2021 r.]